Jak uchronić dziecko przed konsekwencjami rozstania rodziców?
Rozwód, rozstanie niesie za sobą wiele zmian – nie tylko dla nas samych, ale również dla naszych dzieci. Szczególnie dla młodszych dzieci rozwód może być rzeczą niezrozumiałą, z którą trudno będzie im sobie poradzić. Dla dziecka rozstanie rodziców często jest dużym szokiem, a przyswojenie takiej informacji wymaga czasu. Niestety nie możemy całkowicie uniknąć tego, w jaki sposób rozwód wpłynie na naszą pociechę – jednak przy odpowiednim podejściu z naszej strony, możemy zminimalizować jego negatywne konsekwencje.
Rozmowa jest kluczem do sukcesu
Nie zapominajmy o tym, że dzieci często zauważają znacznie więcej niż nam się wydaje. Jeśli zatem borykamy się z kryzysem w małżeństwie, zastanawiając się nad zakończeniem związku, istnieje spora szansa, iż nasze dziecko zacznie się tego domyślać. Nie warto zatem unikać rozmowy – lepiej kiedy dziecko dowie się prawdy od nas, zamiast tonąć w domysłach i niepewności. Rozwód już od dawna nie jest tematem tabu – wręcz przeciwnie, jest poruszany coraz częściej, również w mediach i telewizji – wzrasta więc prawdopodobieństwo, iż dla dziecka nie będzie to temat zupełnie obcy. Pamiętajmy jednak, że rozmowa i wyjaśnienie przyczyn rozstania muszą być dopasowane do wieku dziecka. Jeśli masz wątpliwości, jak się do niej zabrać, możesz skonsultować się z psychologiem lub terapeutą.
W trakcie rozwodu jak i po jego zakończeniu dziecko zmuszone będzie do poradzenia sobie z wieloma trudnymi i negatywnymi emocjami, takimi jak między innymi gniew, ból, strach, strata a nawet poczucie winy. Zaakceptowanie nowej sytuacji wymagało będzie zatem czasu oraz dużo cierpliwości i zrozumienia ze strony rodziców oraz opiekunów. Nie oczekujmy, iż dziecko od razu bez mrugnięcia okiem zaakceptuje wszystkie zmiany idące w parze z rozstaniem. Pomóc może rozmowa, wyjaśnienie co dokładnie ulegnie zmianie, tak aby mogło się ono do tego przygotować. W miarę możliwości dobrze jest również ograniczyć planowane zmiany do niezbędnego minimum. Decydując o miejscu zamieszkania dziecka, postarajmy się wziąć pod uwagę jego odczucia w tej kwestii. Pamiętajmy, że dodatkowa zmiana środowiska może nie być dla niego korzystna – z pewnością zdążyło się ono przyzwyczaić do obecnie uczęszczanej szkoły oraz kolegów. Utrata pełnej rodziny, która dotychczas stanowiło źródło poczucia bezpieczeństwa jest dla niego wystarczająco stresująca sama w sobie.
Oczywiście, odczucia dziecka mogą się różnić, w zależności od wcześniejszych relacji rodzinnych – dla dziecka będącego świadkiem ciągłych kłótni bądź doświadczającego przemocy ze strony jednego z rodziców rozwód wiązać się może z poczuciem ulgi i bezpieczeństwa. Są to jednak sytuacje skrajne – u dziecka posiadającego poprawne relacje z obojgiem rodziców rozwód z pewnością nie będzie najłatwiejszym przeżyciem.
Błędy jakich nie warto popełniać
Nie zapominajmy, że w sytuacji w której dochodzi do rozwodu bądź separacji dziecko nie jest stroną konfliktu. Nie nastawiajmy go zatem przeciwko drugiemu rodzicowi, nie każmy mu wybierać a przede wszystkim nie krytykujmy go w jego obecności. Dziecko, pomimo rozstania wciąż ma prawo do zachowania pozytywnych relacji z obojgiem rodziców. Podobnie powinno wyglądać to w kwestii wzajemnych kontaktów. Dzieci niejednokrotnie interpretują rozwód, jako opuszczenie ich przez jednego z rodziców – w oczach dziecka nie odchodzi on tylko od współmałżonka, ale również od niego – nie ma go już bowiem w jego codziennym życiu, a kontakt ogranicza się do krótkich spotkań w ściśle wyznaczonych terminach. W takiej sytuacji dodatkowe utrudnianie tych kontaktów, tylko po to, by zrobić byłemu już małżonkowi na złość, działa jedynie na niekorzyść dziecka. W dzisiejszych czasach jednak istnieje wiele rozwiązań, by kontakt ten mógł być utrzymywany na co dzień, nie wymagając przy tym osobistych spotkań. Już kilka wiadomości sms lub krótka rozmowa telefoniczna może pokazać dziecku, że wciąż jest kochane i ważne. Rozwód nie musi bowiem ograniczać roli żadnego z rodziców w procesie wychowawczym – coraz większą popularnością cieszą się orzeczenia o tzw. Pieczy naprzemiennej, polegającej na tym, iż każdy z rodziców na zmianę sprawuję opiekę nad dzieckiem w takich samych okresach czasu. Jeśli między rozwodzącymi się małżonkami nie występuje silnie zaogniony konflikt i są oni w stanie współpracować w procesie wychowawczym, z pewnością jest to opcja którą warto rozważyć.